ELIKAGAI TRANSGENIKOAK

ELIKAGAI TRANSGENIKOAK

 

Amaia Auza Urritza

AURKIBIDEA

 AZALA  ……………………………...1

AURKIBIDEA ……………………......2

ZER DIRA ? …..……………………… 3

HISTORIAN ZEHAR ..…….………… 4

ALDE ONAK ETA TXARRAK ..…… 5

INFORMAZIO ITURRIAK ….……… 6

Zer dira?

Elikagai transgenikoak, ingeniaritza genetikoaren bidez eraldatutako organismo batetik ekoitzitakoak dira, eta beste organismo bateko geneak gehitu zaizkio, nahi diren ezaugarriak izateko. Gaur egun, landare transgenikoetatik datozen elikagaiek geroz eta presentzia handiagoa dute, hala nola artoak edo sojak.

Ingeniaritza genetikoa landare edo bakterioekin eta beste mikroorganismo oso txikiekin egin daiteke. Ingeniaritza genetikoari esker, zientzialariek landare edo animalia batetik bestera pasa dezakete nahi duten genea. Geneak animalia batetik landare batera pasa daitezke, eta alderantziz.

Ellikagai transgenikoak sortzeko prozesua ez dator bat hazkuntza selektiboarekin. Hazkuntza selektiboan, nahi diren ezaugarriak dituzten landare edo animalien hautaketa egiten dute, eta hazi egiten dituzte. Denborarekin, nahi diren ezaugarriak, ondorengoengan azaltzeko. Hazkuntza selektiboarekiko arazoetako bat, nahi ez diren ezaugarrietan ere gerta daitekeela da. Ingeniaritza genetikoari esker, zientzialariek gene espezifikoa aukeratu ahal izango dute. Horrek saihestu egiten du nahi ez diren ezaugarriak dituzten beste gene batzuk sartzea. Ingeniaritza genetikoak ere lagundu egiten du elikagai berriak sortzeko prozesua bizkortzen.
Ingeniaritza genetikoa edo DNA birkonbinatzailearen teknologia DNA sekuentziak (normalean geneak kodetzen dituztenak) zuzenean manipulatzen dituen zientzia da, emandako taxon biologiko batetik ateratzea eta beste batean sartzea da hauen helburua, baita gene hauek aldatzea edo ezabatzea ere. Honetan, hautaketan oinarritutako hobekuntza genetiko klasikotik ezberdintzen da, populazio baten geneak zeharka aldatzen dituena, gurutzaketa zuzenen bidez. Lehen estrategia, ingeniaritza genetikoarena, landare bioteknologia izeneko diziplinan kokatzen da. Gene taldeak eta beste prozesu batzuk injinerutza genetikotzat hartzen ez diren landare bioteknologiako tekniken bidez sar daitezkeela ere azpimarratu behar da.

HISTORIA

Elikagai gisa erabiliko diren espezieen hobekuntza aurkitzea Gizateriaren historian oso ohikoa izan da. K. a. 12.000 eta K. a. 4000 bitartean. C. Landareak artifizialki hautatuz hobekuntza bat egiten zen. Landareen ugalketa sexualaren aurkikuntzaren ondoren, generoen arteko lehen gurutzaketa egin zen (hau da, genero ezberdinetako espezieen artekoa) 1876an. 1909an protoplastoen lehen fusioa egin zen, eta 1927an produktibitate handiagoko mutanteak lortu ziren hazien x izpiekin irradiatuz. 1983an lehen landare transgenikoa gertatu zen. Garai hauetan, bioteknologo batzuek gene bat isolatu eta Escherichia coli (E. coli) bakterioaren genoma batean sartzea lortzen dute. Tabako landare bat zen, eta genomari erresistentzia gene bat gehitu zitzaion Kanamicina antibiotikoarentzat.

Azkenik, 1994an genetikoki eraldatutako lehen elikagaia merkaturatzea onartu zen, Flavr Savr tomateak, Calgene enpresa bioteknologoak sortuak. Baina handik urte gutxira, 1996an, produktu freskoen merkatutik kendu zuten produktu hori, neurri handi batean bere insipidadeagatik, eta baita, deskonposatu gabe egon arren, azkenean ez zelako oso gustagarria izaten, azal bigunarekin, zapore arraro batekin eta konposizioaren aldaketekin. Tomate hauek kontserbak eta zukuak egiteko erabiltzen dira.

2014an, transgenikoen laboreak 28 herrialdetako 181,5 milioi hektareatan hedatu ziren, eta horietatik 20 garatzeko bidean dauden herrialdeak dira. 2015ean, Estatu Batuetan, soja landaketen% 94 barietate transgenikoak ziren, baita kotoiaren% 89 eta artoaren% 89 ere.

Transgenikoen alde on eta txarrak

Elikagai transgenikoek onura hauek izan ditzakete:


- Elikagai nutritiboagoak

- Jaki gustagarriagoak

- Lehortearen eta gaixotasunen aurrean erresistenteak diren landareak, ingurumen-baliabide gutxiago behar dituztenak (ura eta ongarria)

- Pestiziden erabilera txikiagoa

- Kostu txikiko eta bizitza erabilgarri handiagoko elikagaien hornidura handitzea

- Hazkunde azkarragoa landare eta animalietan

- Ezaugarri desiragarriagoak dituzten elikagaiak, hala nola patatak, frijitzean substantzia kantzerigeno gutxiago sortzen dituztenak

- Txerto edo bestelako sendagai gisa erabil litezkeen sendagaiak


Pertsona batzuek elikagai transgenikoei buruzko kezkak azaldu dituzte, hala nola:

- Erreakzio alergikoa eragin dezaketen edo toxikoak diren elikagaiak sortzea

- Ustekabeko aldaketa genetikoak eta kaltegarriak

- Geneak landare edo animalia batetik genetikoki eraldatuta ez dagoen beste landare edo animalia batera lekualdatzen dira

- Elikadura gutxiago duten elikagaiak

Frogatu da kezka horiek ez dutela funtsik. Gaur egun erabiltzen diren elikagai transgenikoek ez dituzte arazo horietako batzuk eragin. Ameriketako Estatu Batuetako Elikagaien eta Sendagaien Administrazioak (FDA, ingelesez) elikagai transgeniko guztiak ebaluatzen ditu, salgai jarri aurretik seguruak direla ziurtatzeko. FDAz gain, Ingurumena Babesteko Estatu Batuetako Agentziak (EPA, ingelesezko siglengatik) eta Estatu Batuetako Nekazaritza Sailak (USDA, ingelesezko siglengatik) bioingeniaritzako landare eta animaliak arautzen dituzte. Gizakientzako, animalientzako, landareentzako eta ingurumenarentzako elikagai transgenikoen segurtasuna ebaluatzen dute.

BIBLIOGRAFIA

https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/002432.htm

https://es.wikipedia.org/wiki/Alimento_transg%C3%A9nico

BIDEOAK:

https://www.youtube.com/watch?v=uwC8YrGzqAM

https://www.youtube.com/watch?v=e0JajGQ00RE

ORGANO TRANSPLANTEAK

Organo transplanteak











Maialen Fabre


1.D








2- AURKIBIDEA





Izenburua……………………………………………………………...1


Aurkibidea…………………………………………………………......2


Zer dira organo transplanteak?.....................................................3


Ze organo transplante mota daude?.............................................3


Nola bizi daiteke organorik gabe edo transplante batekin?...........3


Nola da transplante bat……………………………..........................4


Transplanteak eman daitezke?......................................................5


























3.ZER DIRA ORGANO TRANPLANTEAK?





Gorputz batetik beste batera organo bat lekuz mugitzeko teknika da organo transplante dena den, emailearen organoa osasuntsu egon behar da eta hartzailearena kaltetik dagoenean ebakuntza egiten diote.





Organo berriak hartzailearen gorputzarekin ahalik eta kidetasun immunologikorik handiena eduki behar du errefusa ez gertatzeko.





4- ZE ORGANO TRANSPLANTE MOTA DAUDE?





Hilda dauden pertsonak organo hauek eman dezakete: bi giltzurrunak, gibela, bi birikak, bihotza, pankrea eta hesteak.


Gainera, 2014. urtean gehitu ziren aurpegia eta eskuak organo transplanteen zerrendara.


Bizirik dauden pertsonek organo hauek eman ditzakete: giltzurrun bat, birika bat, gibel zati bat, pankrea edo hestea.





5- NOLA BIZI DAITEKE ORGANORIK GABE EDO TRANSPLANTE BATEKIN?





Zazpi organorik gabe bizi daiteke pertsona bat. Zazpi organo horiek hauek dira: Besoa, sabela, ugaltze organoak ( barrabilak eta obuluak), kolona, besikula, apendizea eta giltzurrunak. Organo hauek gabe pertsona bat bizi daiteke.


Giltzurrunak: Pertsona batek bizitza arrunt bat izan dezake giltzurrun batekin. Gainera, biak gabe bizi daiteke. Giltzurrunak ez duten pertsonak, dialisi baten eraginpean jarri behar dira makina batek odola garbitzeko.


Bazo: Globulu gorri zaharrak barean hiltzen dira. Beraz, barea falta bada, ez da ezer gertatzen beste leku batean hiltzen direlako.


Sabela: Sabelik gabe bizi daiteke baina bizitza asko aldatzen da. Adibidez, oso kantitate gutxitan jan behar duzu eta jaten duzun janariaren digestioa ez da ongi egiten.


Ugaltze organoak: Ugaltze organoak ez izatea adibidez barrabilak eta obuluak eragozten du seme-alabak izatea eta hilerokoa ezabatzen du emakume premenopausikoetan.


Emakumeen kasuan, obuluak kentzen dizkiotenean, bizi itxaropena murrizten da eta aldiz, gizonen kasuan, bizi itxaropena handitzen da.


Kolona: Bere funtzioa ura hesteetatik ateratzea eta gorozkiak prestatzea da. Kolonik gabe, bizi zaitezke baina aldaketa batzuk gertatzen dira hestearen ohituran. Bereziki gomendatzen da dieta biguna egitea.


Apendizea: Apendizektomia (apendizea kentzea) bat pairatu dutenak, ez dute diferentziarik haien bizitzeko moduan.


Organo transplante batek ez du bizitza osoa irauten; segun eta zer organo den eta hildako batena edo bizirik dagoen pertsona batena bada, horrek denbora asko aldatzen du. Adibidez giltzurrunekin gertatzen da. Transplantea hilda dagoen pertsona batena bada, 10-12 urte inguru eta pertsona bizirik badago 15 urte. Gainera HLA (Giza antigeno leukozitarioak) berdina badute, 20 urte iraun dezake.





6-NOLA EGITEN DA TRANSPLANTE BAT? https://www.cinfasalud.com/areas-de-salud/vivir-con/trasplantes/trasplantes/


Prozesu hau bi atal desberdinetan bereizi egiten da, alde batetik mediku zatia eta bestetik gaixoaren zatia.





*Medikuaren zatia: Alde batetik ospitalean transplanteen protokoloa aktibatzen da, ospitalaren koordintzaileak aktibatzen duela eta ondoren ONT-ri (Organicazion Nacional de Transplantes) ematen da abisua. ONTak gaixoaren datuak hartu egiten ditu eta ONTk arduratzen da emaile bat bilatzeaz. Emaile bateragarri bat izatea eta probintzia edo komunitatea berekoa izatea funtsezkoa da.


Prozesu guzti hau ONT ren eskuetan geratzen da eta gainbegituratuta baita ere:
-Altruismoa: edozein motatakoa


-Voluntarietatea: presio gabeko erabakia


-Unibersalitatea:bateragarritasun handiagoa duen eta premiazkoagoa den pertsonarentzat.


-Anonimatoa: datuen babesarekin bat etorriz eta hartzaileak ez direla beren emailea nor den eta alderantziz bermatu.





*Gaixoaren zatia: Gehienetan gaixoa trasplantearen zentrora joaten da eta organoak jasotzeko bateragarritasun probak egiten dizkiote eta osasun egoera egiteko, horrela pertsona berretsia dela baieztatu egiten dute medikuek.


Proba guztiak positibo ematen badute , hurrengo gauza ebakuntza egitea da.





7-TRANSPLANTEAK EMAN DAITEZKE? http://www.ont.es/informacion/paginas/donaci%C3%B3n.aspx

 Alde batetik,Organo emailea izan daiteke bizirik dagoen edozein pertsona, erabakitzen duena hiltzen den egunean bere organoak besteen bizitza salbatzeko edo hobetzeko balio duena. 

 Bestetik,Baina beharrezko probak egin eta gero medikuak erabaki egiten du organo horietatik emaile izan daitekeen.

*bizirik bazaude

-Emaileak adina izan behar du (18 urte gorakoa)eta osasun fisiko eta mentalak izan behar ditu.

HIESA

HIESA

AURKIBIDEA

AZALA ……………………………...………………………1

AURKIBIDEA ………………………….…….…………….2

SARRERA …...……………………………………………..3

TRANSMISIOA ……………………..……………………..4

DIAGNOSTIKOA ETA SINTOMAK…………..………… .5

PREBENTZIOAK ETA TRATAMENDUAK...…………… 6

INFORMAZIO ITURRIAK ………….…………………….7

SARRERA

Hies-a Giza Immunoeskasiaren Birusak (GIB) eragindako infekzioaren egoera aurreratua da. Munduan 35 milloi pertsonek pairatzen duten gaixotasuna da. Pertsona bat birus honetaz, infektatzen denean, GIBa bere sistema immunologikoko zeluletan sartzen da, bereziki T4 linfozitoetan (odoleko zelula txurietan) , hauek pixkanaka suntsitzen ditu, gure sistema immunitarioa ahulduz.

Gehitu epigrafea

Hilabete batzuetatik, urte batzuetara luzatu daiteke infekzioaren hasiera, une horretan, gorputzeko sistema immunea, gai da birusa kontrolatzeko eta defentsarako zelula adina produzitzeko . Behin birusek defentsak gainditzen dituztela, sistema immunitarioak okerrera egiten du eta immunoeskasia gertatzen da. Egoera honetan, gorputzak normalean kalterik egiten ez duten infekzioei eta gaixotasunei jada ezin die aurre egin. Une horretan, hartutako immunoeskasiaren sindromea edo hies-a agertzen da. Hies-a, beraz, GIB bidezko infekzioaren modu aurreratua da.

Gehitu epigrafea

GIBak haren sistema immunitarioa jaitsi/ lurreratu egin duenean eta "infekzio oportunistak” deitutakoak agertzen direnean pertsona batek hies-a duela esaten da. Errepikatzen den pneumonia eta tuberkulosia dira infekzio oportunisten adibideak, horregatik HIESAz gaixo daudenak beste gaixotasunak izaten dituzte momentu oro.

Azken urteetan aurrerapen handiak egin dira birusaren jarduera geldiarazten duten tratamendu antirretrobiraletan, birusaren eragina atzeratuz edo, zenbaitetan, eragin hori saihestuz. Baina duela gutxi, zientifiko batzuk haren sendaketa lortu egin zuten eta jada badira pertsonak gaixotasun honetaz aske geratu direnak.

TRANSMISIOA

GIB konzentrazio handien daukaten jariakin edo likidoak hauek dira: odolak, semenak, baginako fluxuak eta ama-esneak. Solik jariakin hauek dira kutsakorrak. Horrek esan nahi du GIBa hiru modutara kutsa daitekeela: sexuaren bidez, odolaren bidez eta umeak amaren esnea hartuz.

Sexuaren bidez: Baginati edo uzkitik sarketa sexualak ematen badira, normalena da semena beste gorputzarekin kontaktuan jartzea. Ala ere uzkiko sarketa arriskutsuagoa da. Ahoaren eta genitalen arteko erlazioak ez dira hain arriskutsuak GIBerako, baina bai sexu-transmisioko infekzioetarako. Baina kontuan izan behar da ahoan zauriak ditugun ala ez.

Odolaren bidez: infektatutako odolarekin kontaktuan egon diren xiringak, orratzak edo edozein tresna zorrotz partekatzean. Oso ohikoa da drogazaleek haien artean gaixotasun hau transmititzea.

Amaren eta umearen artean: Emakume batek GIBa duenean umeari haurdunaldian, erditzean edo edoskitzean kutsa diezaioke. Hala ere, gaur egun, mediku-kontrol egokia eta tratamendu antirretrobiral bat jarraituz arrisku hori ia desagertu egin da.

Gehitu epigrafea

SINTOMAK

ETA DIAGNOSTIKOA

SINTOMAK: 

Gaur egun, ez dago GIB-a ea duen jakiterik sintomen bitartez. GIBaren bidezko infekzioa poliki garatzen da, normalean urte batzuk behar ditu, sistema inmunitarioa guztiz ahultzen den arte. Denbora horretan, tratamendu antirretrobiralik jasotzen ez bada, birusak sistema immunologikoko zelulak suntsitzen ditu. Denbora horretan ez dago pertsona batek birusa duela adierazten duen sintoma zehatzik. Orduan mediku batek ez da sintometaz baliatzen jakiteko ea pertsona batek duen ala ez.

DIAGNOSTIKOA:

GIB-aren azterketa agitea da modu bakarra, ea pertsona bat kutsatua dagoen ala ez jakiteko. Azterketaren emaitza fidagarria izateko, azken arrisku-praktika egin den unetik azterketa egiten den unera arte hiru hilabete pasa beharko dira. Hau da, adibidez, zuk txortan egin zenuen azken alditik 3 hilabetera.

Gaur egun azterketa hori egiteko hainbat aukera daude. Osasun-zentro batean analisi kliniko bat egin daiteke, edo baliteke farmazia batzuetan GIBaren test azkar bat egin daiteke.

Gehitu epigrafea

PREBENTZIOAK ETA TRATAMENDUAK

Gehitu epigrafea

Sexu-harremanetan preserbatiboa erabiltzea da GIBetik babesteko neurri errazena eta eraginkorrena. Sexu transmiziozko gaixotasun gehienak neurri erraz honekin ekiditu ahalko ziratekeen. Kontu handia izan behar da, sexu-bidezko transmisioarekin, balitekelako zuk izatea baino oraindik ez jakitea, eta horrela sexu harreman guztietan beste pertsona batzuk kutsatzen ibiltzea. Beste aldetik, GIB positiboak dituzten pertsonek, tratamendu antirretrobirala jarraitzen badute eta birus kantitatea maila baxuan mantentzen badute, birusa kutsatzeko aukera txikia dute. 

GIBa ez da kutsatzen eguneroko jardueren bidez edo objektuekin, janariarekin edo arroparekin kontaktuan egoteagatik.

Orain dela gutxi arte GIBak ez zuen sendabiderik. Orain arte, sendagai antirretrobiralak erabiltzen ziren GIBa organismoan garatzea geldiarazteko. Sendagai horiek birusa zabaltzea eragozten zuten. Tratamendua, normalean, diagnostikatzen zen unean hasten zen eta bizitza osoan jarraitu behar zen hartzen.

Tratamendu antirretrobiralari esker, GIBa infekzio kroniko bihurtu zen. Gainera, kutsatuta dauden pertsonek bizi-kalitate ona eta gainerako pertsonen bizi-itxaropenaren antzekoa zuten.

Baina lehen aipatu bezala, orain dela gutxi zientifiko batzuek gaixotasunaren sendabidea lortu zuten. Gaixoei ama zelula transplantatuz, gaixotasuna hiltzea lortu zuten.

INFORMAZIO ITURRIAK ETA BIDEOAK

BIBLIOGRAFIA:


https://www.osakidetza.euskadi.eus/gib-hiesa/ab84-oesintrs/eu/

https://www.enfermeria21.com/diario-dicen/cientificos-espanoles-logran-eliminar-el-vih-en-seis-pacientes-a-traves-de-trasplantes-de-celulas-madre/

https://eu.wikipedia.org/wiki/Hartutako_Immuno_Eskasiaren_Sindromea





BIDEOAK:

Dokumental oso interesgarri bat: 

KLIKATU HEMEN

5 gezur sidari buruzkoak:

KLIKATU HEMEN

Gaixotasun hau hobe ulertzeko:

KLIKATU HEMEN 

SUMATRA-ANDAMÁN LURRIKARA

Guk eginiko prezi bat daukazue hemen, non, SUMATRA-ANDAMÁN lurrikarari buruz hitzegiten dugun. klikatu hemen

ARTIKULU INTERESGARRIAK INGELESEZ 3.2

Rare ozone hole opens over Arctic and it’s big. klikatu hemen

Interiors of small bodies and moons. klikatu hemen

Should scientists infect healthy people with the coronavirus to test vaccines? klikatu hemen

ARTIKULU INTERESGARRIAK GAZTELERAZ 2.2

Desaconsejan automedicarse ante el dolor de espalda crónico klikatu hemen

Es mejor acudir al médico antes de limpiar la cera de oídos Klikatu hemen


El componente auditivo del autismo Klikatu hemen

ARTIKULU INTERESGARRIAK EUSKERAZ 1.2

COVID-19 gaitza eragiten duen birusak gripearenak baino gutxiago mutatzen du klikatu hemen

Garraio elektrikoa klikatu hemen

Proteinak birziklatzea, osasuntsu egoteko giltza klikatu hemen

SUMATRA-ANDAMÁN lurrikara

SUMATRA-ANDAMÁN
lurrikara

AURKIBIDEA

1. INDONESIAKO TEKTONIKA


2. SUMATRA-ANDAMÁN LURRIKARA


3. SORTUTAKO KALTEAK


4. LO IMPOSIBLE


5. ZER EGIN LURRIKARA BATEN AURREAN?


6. BIDEO INTERESGARRIAK

INDONESIAKO TEKTONIKA

    Sumatra-Andamán lurrikara Indonesian sortatu zen,epizentroa Sumatrako irlatik 120km-tara izan zen; lurrikararen hipozentroa berriz 30km sakonean zegoen. Herrialde kaltetuak hauek izan ziren;  Indonesia (bereziki Aceh), Sri Lanka, Tailandia, India, Maldivak, Sumatra, Andamán eta Txinako iparhegoaldea. 

Sumatra indiako ozeanoan aurkitzen da, suzko gerrikoaren gainean, non Indiako plaka, Birmaniar plakaren azpian subduzitzen da,hau da Indoaustraliako plaka Euroasiako gainazalaren behean azpiratzen da. Plaka bat bestearen azpian sortutako mugimendu tektonikoaren ondorioz, energia pilaraztea sortu zuen. Bat- batean azpian zegoen plakak puntu ahul bat aurkitu zion gaineko plakari, goiko plaka altxatuz eta lurrikara bat sortuz. 

Richter eskalan 9ko magnitudea zuen lurrikara sortu zen ozeanoaren azpialdean,tsunami bat eratuz.

United States Geological Survey-ek zioenez, 1200 kilometrotara zeuden tokietaraino sentitu zen lurrikara. Hasierako hausturak 100 kilometroko lodiera baino gehiago zeukan eta hortaz, 15 metroko falla bertikala sorrarazi zuen.

SUMATRA-ANDAMÁN lurrikara

2004eko abenduaren 26ean 00:58:49tan 9.0 magnitudeko maremoto bat sortu zen Sumatrako kostaldean. Igande horretan jende askoren bizitza arriskuan ezarri zen, itsas llurra 10km  altxatu baitzen olatu ikaragarriak sortuz. Tsunamia 700km/h-ko abiadurararekin aurrera egin zuen, hortaz,ordu gutxitan Sri Lanka eta Indiara iritsi zen. Olatuak Somalia eta Keniako kostaldetara ailegatu ziren, baita Amerikako hondartzetara ere. Lurrikara hau, 1900-tik hona gertatu den laugarren terremoto handiena izan da.

9.0 magnitudeko lurrikararen ostean, 2-3 ordu beranduago Khao Lakekeko hondartzak tsunamiaren ondorioz astinduak izan ziren . Nahiz eta 500 kilometroko distantziara egon, olatuak 10 metroko altuerara iristera ailegatu egin ziren. Hondartza hauek oso ohikoak dira Europear turistentzat, lusuzko  atseden gunea delako. Bertan zeuden eraikinak eta landaretzak hondatu egin ziren hondartzako olatuengandik. Hondartzako harea ere desagertu egin zen tsunamiarengatik. Aurreko bi argazkiak
Ikonos satelitearekin daude hartuta. 

SORTUTAKO KALTEAK

Herrialde kaltetua	Konfirmatutako hildakoak	Hiladakoen estimazoiak	Zaurituak	Desagertutakoak	Mugiarazitakoak
Indonesia	130 736	167 799	n/a	37 063	500 000+17​
Sri Lanka2	35 32218​	35 322	21 41118​	n/a	516 15018​
India	12 405	18 045	n/a	5 640	647 599
Tailandia	5 395319​	8 212	8 45720​	2 81719​	7 000
Somalia	78	28921​	n/a	n/a	5 00022​
Birmania	61	400–60023​	45	20024​	3 200
Maldivas	8225​	10826​	n/a	26	15 000+
Malasia	6827​	75	29928​	6	5000+
Tanzania	1029​	13	n/a	n/a	n/a
Seychelles	330​	3	5730​	n/a	20031​
Bangladés	2	2	n/a	n/a	n/a
Sudáfrica	2432​	2	n/a	n/a	n/a
Yemen	233​	2	n/a	n/a	n/a
Kenia	1	1	2	n/a	n/a
Madagascar	n/a	n/a	n/a	n/a	1 000+34​
Total	~184 167	~230 273	~125 000	~45 752	~1,74 millón

“LO IMPOSIBLE”

Lo imposible pelikula Sumatra-Andamán lurrikaran oinarrituta dago eta benetan gertaturiko historia bat da.

Henry Benett, bere emaztea Maria Belon eta bere hiru semeak: Lucas,Thomas eta Simon,  2004 gabonetako oporrretan Khao Lak, Tailandiara joan ziren. Gabon bezperan ailegatu ziren hotelera eta bi egun geroago hoteleko piszinan jolasten ari ziren bitartean, tsunami masiboak urez gainezkatu egin zuen eremu osoa. 

Maria eta Lucas bizirik ateratzen dira, baina Mariak hainbat zauri larri dauzka bere gorputza osoan zehar. Bertan bertako bi herritarrekin elkartzen dira eta eta hauek Tacua Pa ko  herrian dagoen hospitalera erameten dituzte. Bertan Lucasek hospitalean zeuden beste zaurituei laguntzen saiatzen da. Lucas laguntzen ari den bitartean Mariari ebakuntza egiten diote eta ondoren, berriz ere, bere amarekin elkartu egiten da. 

Bitartean Henry, Thomas eta Simon ere bizirik ateratzen dira tsunami hartatik, Henry zaurituta egon arren.  Henryk emakume batekin uzten ditu Thomas eta Simon eta bertako laguntzaileekin Maria eta Lucas bilatzera doaz. 

Henry hospitalera ailegatzen da eta Lucasek bere aita ezagutzen du eta bere anai txikiekin bat egiten du. Maria ebakuntzaren ondoren bere familiarekin berrelkartu egiten da eta hurrengo egunean Singapurrera joaten dira, medikuek esan dioten tratamentu bat egitera. 

ZER EGIN LURRIKARA BATEN AURREAN? 

Hasteko, lurrikara baten aurrean baldin bauzede, aurrenekoa dena prest edukitzea da.

Ondoren, komenigarria da zer egin planeatzea.

Bukatzeko arriskuak gutxitu, 

hau da, kalterik eragin dezaketen elementuak segurtasunez finkatu.

Lurrikara baten bitartean zaudenean, estaltzen saiatu zaitez. Baita ere ahal den neurrian lasaitasuna mantendu. Barnealdean bazaude, altzairu, leiho eta lanparetatik urrundu. Aldiz kanpoaldean bazaude eraikin,horma eta argindar-zurtoinetatik urrundu. Bukatzeko gidatzean: leku seguru batera joan, larrialdietako argiak piztu eta barruan gelditu.

Lehen esaten zen , lurrikara baten aurrean baldin bazinen, komenigarriena mahai baten azpian estaltzea zela. Orain dela gutxi expertuek esan dutenez, hoberena bi altzairurekin triangulu bat osatuz haren azpian gordetzea dela.

BIDEO INTERESGARRIAK 

https://www.youtube.com/watch?v=QYbhCxOQLUA

https://www.youtube.com/watch?v=1j9Nt1ZKvjI    pelikula osoa 

https://www.youtube.com/watch?v=aurSS82DvCI&t=51s pelikularen trailerra 

https://www.telecinco.es/t5cinema/cine-2012/lo-imposible/vida-Alvarez-Belon-tsunami_2_1894230135.html

https://www.youtube.com/watch?v=2X4TIf2mgnU

https://www.youtube.com/watch?=vC5jBYA-ooR0 

https://www.youtube.com/watch?v=iBi4J1MQV_k

https://www.youtube.com/watch?v=B5-tGjbBNZ8