2020(e)ko otsailaren 22(a), larunbata

SUMATRA-ANDAMÁN lurrikara

SUMATRA-ANDAMÁN
lurrikara





















AURKIBIDEA


1. INDONESIAKO TEKTONIKA


2. SUMATRA-ANDAMÁN LURRIKARA


3. SORTUTAKO KALTEAK


4. LO IMPOSIBLE


5. ZER EGIN LURRIKARA BATEN AURREAN?


6. BIDEO INTERESGARRIAK



INDONESIAKO TEKTONIKA


    Sumatra-Andamán lurrikara Indonesian sortatu zen,epizentroa Sumatrako irlatik 120km-tara izan zen; lurrikararen hipozentroa berriz 30km sakonean zegoen. Herrialde kaltetuak hauek izan ziren;  Indonesia (bereziki Aceh), Sri Lanka, Tailandia, India, Maldivak, Sumatra, Andamán eta Txinako iparhegoaldea. 


Sumatra indiako ozeanoan aurkitzen da, suzko gerrikoaren gainean, non Indiako plaka, Birmaniar plakaren azpian subduzitzen da,hau da Indoaustraliako plaka Euroasiako gainazalaren behean azpiratzen da. Plaka bat bestearen azpian sortutako mugimendu tektonikoaren ondorioz, energia pilaraztea sortu zuen. Bat- batean azpian zegoen plakak puntu ahul bat aurkitu zion gaineko plakari, goiko plaka altxatuz eta lurrikara bat sortuz. 
Richter eskalan 9ko magnitudea zuen lurrikara sortu zen ozeanoaren azpialdean,tsunami bat eratuz.

United States Geological Survey-ek zioenez, 1200 kilometrotara zeuden tokietaraino sentitu zen lurrikara. Hasierako hausturak 100 kilometroko lodiera baino gehiago zeukan eta hortaz, 15 metroko falla bertikala sorrarazi zuen.

SUMATRA-ANDAMÁN lurrikara

2004eko abenduaren 26ean 00:58:49tan 9.0 magnitudeko maremoto bat sortu zen Sumatrako kostaldean. Igande horretan jende askoren bizitza arriskuan ezarri zen, itsas llurra 10km  altxatu baitzen olatu ikaragarriak sortuz. Tsunamia 700km/h-ko abiadurararekin aurrera egin zuen, hortaz,ordu gutxitan Sri Lanka eta Indiara iritsi zen. Olatuak Somalia eta Keniako kostaldetara ailegatu ziren, baita Amerikako hondartzetara ere. Lurrikara hau, 1900-tik hona gertatu den laugarren terremoto handiena izan da.

9.0 magnitudeko lurrikararen ostean, 2-3 ordu beranduago Khao Lakekeko hondartzak tsunamiaren ondorioz astinduak izan ziren . Nahiz eta 500 kilometroko distantziara egon, olatuak 10 metroko altuerara iristera ailegatu egin ziren. Hondartza hauek oso ohikoak dira Europear turistentzat, lusuzko  atseden gunea delako. Bertan zeuden eraikinak eta landaretzak hondatu egin ziren hondartzako olatuengandik. Hondartzako harea ere desagertu egin zen tsunamiarengatik. Aurreko bi argazkiak
Ikonos satelitearekin daude hartuta. 




SORTUTAKO KALTEAK

Herrialde kaltetua
Konfirmatutako hildakoak
Hiladakoen estimazoiak
Zaurituak
Desagertutakoak
Mugiarazitakoak
130 736
167 799
n/a
37 063
500 000+17​
35 32218​
35 322
21 41118​
n/a
516 15018​
12 405
18 045
n/a
5 640
647 599
5 395319​
8 212
8 45720​
2 81719​
7 000
78
28921​
n/a
n/a
5 00022​
61
400–60023​
45
20024​
3 200
8225​
10826​
n/a
26
15 000+
6827​
75
29928​
6
5000+
1029​
13
n/a
n/a
n/a
330​
3
5730​
n/a
20031​
2
2
n/a
n/a
n/a
2432​
2
n/a
n/a
n/a
233​
2
n/a
n/a
n/a
1
1
2
n/a
n/a
n/a
n/a
n/a
n/a
1 000+34​
Total
~184 167
~230 273
~125 000
~45 752
~1,74 millón
“LO IMPOSIBLE”

Lo imposible pelikula Sumatra-Andamán lurrikaran oinarrituta dago eta benetan gertaturiko historia bat da.

Henry Benett, bere emaztea Maria Belon eta bere hiru semeak: Lucas,Thomas eta Simon,  2004 gabonetako oporrretan Khao Lak, Tailandiara joan ziren. Gabon bezperan ailegatu ziren hotelera eta bi egun geroago hoteleko piszinan jolasten ari ziren bitartean, tsunami masiboak urez gainezkatu egin zuen eremu osoa. 

Maria eta Lucas bizirik ateratzen dira, baina Mariak hainbat zauri larri dauzka bere gorputza osoan zehar. Bertan bertako bi herritarrekin elkartzen dira eta eta hauek Tacua Pa ko  herrian dagoen hospitalera erameten dituzte. Bertan Lucasek hospitalean zeuden beste zaurituei laguntzen saiatzen da. Lucas laguntzen ari den bitartean Mariari ebakuntza egiten diote eta ondoren, berriz ere, bere amarekin elkartu egiten da. 

Bitartean Henry, Thomas eta Simon ere bizirik ateratzen dira tsunami hartatik, Henry zaurituta egon arren.  Henryk emakume batekin uzten ditu Thomas eta Simon eta bertako laguntzaileekin Maria eta Lucas bilatzera doaz. 

Henry hospitalera ailegatzen da eta Lucasek bere aita ezagutzen du eta bere anai txikiekin bat egiten du. Maria ebakuntzaren ondoren bere familiarekin berrelkartu egiten da eta hurrengo egunean Singapurrera joaten dira, medikuek esan dioten tratamentu bat egitera. 



ZER EGIN LURRIKARA BATEN AURREAN? 


Hasteko, lurrikara baten aurrean baldin bauzede, aurrenekoa dena prest edukitzea da.
Ondoren, komenigarria da zer egin planeatzea.
Bukatzeko arriskuak gutxitu, 
hau da, kalterik eragin dezaketen elementuak segurtasunez finkatu.


Lurrikara baten bitartean zaudenean, estaltzen saiatu zaitez. Baita ere ahal den neurrian lasaitasuna mantendu. Barnealdean bazaude, altzairu, leiho eta lanparetatik urrundu. Aldiz kanpoaldean bazaude eraikin,horma eta argindar-zurtoinetatik urrundu. Bukatzeko gidatzean: leku seguru batera joan, larrialdietako argiak piztu eta barruan gelditu.

Lehen esaten zen , lurrikara baten aurrean baldin bazinen, komenigarriena mahai baten azpian estaltzea zela. Orain dela gutxi expertuek esan dutenez, hoberena bi altzairurekin triangulu bat osatuz haren azpian gordetzea dela.




BIDEO INTERESGARRIAK 

https://www.youtube.com/watch?v=B5-tGjbBNZ8 


ordua:
Etiketak:

iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina

Harpidetu honetara: Argitaratu iruzkinak (Atom)