ELHUYAR ANAIAK
→ BIOGRAFIA:
Logroñon, 1754 ko ekainaren 15ean eta 1755 eko
urriaren 11n jaiotako bi anaia ziren Joan Jose eta
Fausto Fermin Elhuyar Lubize. Joan Elhuyar aita
zirujau famatua zen; Hazparnen jaioa eta
Donibane-Lohizuneko Ursula Lubizerekin
ezkondua ( ama ).
1772. urtean Joan Jose eta Fausto Fermin anaiak
Parisera joan ziren “Le Jardin du Roi” ikastetxean
ikasketak egitera. Han batez ere kimika eta
mineralogia landu zituzten, baina botanika,
zoologia eta abar ere bai.
1777. urtean Joan Jose Parisetik Bergarako Erret
Mintegira etorri zen lanera, eta fausto hurrengo
urtean itzuli zen ere bai. Laborategian lanean aritu ziren, baino oso
gutxi iraun zuten, eta Europarantz jo zuten, (Paris, Strasburg,
Mannheim, Freiburg, Leipzig eta abarrera) metalurgia eta
mineralogiako azken berrikuntzak ikasteko. Joan Jose 1782. urtean
itzuli zen Bergarara eta bi anaiak laborategian wolframioa isolatzen
saiatu ziren. Aurkikuntza nagusi haren berri 1783. urtean eman zen
Herri Lagunen Gasteizko Batzarre Nagusian.
Fausto 1821.ean Espainiara itzuli eta Madrilen hil zen 1833. urteko
urtarrilaren 6an. Juan jose berriz, Bogotan, 1796. urteko irailaren
20an hil zen.
→EKARPENAK EDO IKERKETAK:
Wolframaren existentziari buruz jakin zuen lehena Peter Woulfe
kimikari ingelesa izan zen (Wolfram izenaren jatorria), 1781ean.
Urte berean, Carl Wilhelm Scheele botikari-kimikariak eta Torbern
Bergman kimikariak azido tungstenikoa lortu zuten, Suedian, baina
ez ziren gai izan azidotik metala isolatzeko.
Juan Jose Elhuyar Bergmanen laborategian lanean ari zela, azido
tungstenikoa lortu zuen, eta hortik sortu zitzaion Wolframa
isolatzeko interesa .Bere anaiarekin bat eginez eta
landare-ikatzaren laguntzaz, Bergarako Errege Mintegiko
kimika-laborategian Wolframa isolatzea lortu zuten 1783. urtean.
Handik denbora batera, Europako aldizkari zientifiko
garrantzitsuenetan argitaratu zen Elhuyar anaien aurkikuntza, eta
munduan zehar zabaldu zen albistea.
BIBLIOGRAFIA:
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina